۶ تا از قدیمی ترین بازی‌ های رومیزی جهان و باحال‌ترین بوردگیم‌ ها

قدیمی ترین بازی های رومیزی جهان چی هستن و چه جوری به وجود اومدن؟ اولین بوردگیم ها ( board game‌ ) مال چه زمانی بودن؟ می‌دونستین خیلی‌ها معتقدن که بازی رومیزی قبل اختراع میز به وجود اومده و حتی مردم غارنشین برای اینکه حوصله‌شون سر نره می‌‌نشستن دور تخته سنگ و بردگیم بازی می‌کردن؟ باورتون نمی‌شه؟ داره شاخ‌هاتون درمیاد؟ خب حق دارید چون این یکی رو فقط تخیل کردیم و خیلی از واقعی بودنش مطمئن نیستیم.

اما توی این مطلب می‌خوایم ده تا از بازی‌های رومیزی تاریخ باستان رو بهتون معرفی کنیم.

بازی رومیزی تافل boardgame )‌ Tafl )

ما اسم این بازی رو گذاشتیم شاه گوشه‌نشین! چرا؟ به خاطر اینکه توی تموم مدت بازی یکی از بازیکن‌ها سعی می‌کنه شاه قصه رو از مرکز زمین به سمت گوشه‌ها ببره و بازیکن مقابل هم نباید بذاره پای شاه به هیچ گوشه‌ای برسه! خلاصه اینکه شاه پاشو می‌کنه توی یه کفش که الا و بلا من باید به گوشه برسم و بازیکن حریفم به این سادگی‌ها از خر شیطون پیاده نمی‌شه و دنبال اینه که شاه رو دستگیر کنه!

خب حالا اگه گفتین این بازی که جزء قدیمی ترین بازی های رومیزی جهان به حساب میاد، شبیه کدوم بازی رومیزی ماست؟ آفرین! شطرنج! شبیه نیست؟ خب توی هر دوتا بازی شاه داریم دیگه… چی؟ اینکه دلیل نشد؟ باشه قبوله اصلا هرچی شما بگید.

بازی رومیزی موریس نه نفر ( Nine Men’s Morris boardgame )

همون‌طور که می‌بینید هرچی تو معرفی بردگیم های تاریخی جلو می‌ریم بابابزرگ‌های بازی‌های امروزی رو پیدا می‌کنیم مثلا موریس 9 نفره بابابزرگ بازی دوز حساب می‌شه و این‌طور که معلومه در گذشته‌های دور، در زمان غارنشین‌ها، بچه‌ها جمع می‌شدن توی غار همسایه و با هم موریس بازی می‌کردن.

بازی موریس این‌جوریه که شما باید بتونید 3 تا مهره‌تون رو توی یه خط صاف بچینین. هروقت هم موفق بشین این کارو بکنید می‌تونید یکی از مهره‌های رقیب رو حذف کنید. اولین بازیکنی که مهره‌هاش به دو تا برسه بازنده‌ی بازیه!

این Board Game انقدر ساده بوده که هرکسی می‌تونسته برای خودش یکی درست کنه. اون قدیمی‌ها به جای مهره هم سنگ می‌ذاشتن و صفحه بازی رو هم از چوب می‌ساختن. جالبه که این بازی انقدر پرطرفدار بوده که تا مدت‌ها تا به یه سطح صاف می‌رسیدن می‌گفتن چرا موریس بازی نکنیم؟ و بلافاصله چهارتا سنگ برمی‌داشتن و مشغول بازی می‌شدن. نسخه‌های جدید این بازی که از نوادگانش به حساب میان هم بازی دوز و بازی هیجان انگیز سوپردوزه که توی این مطلب درباره‌ش براتون نوشتیم:

با موتورگازگازی! بزن بریم دوزبازی 

بازی رومیزی ملاکین (The landlord`s game)

این بازی یه جورایی شبیه بازی مونوپولیه! حتی گفته می‌شه که ایده‌ی بازی مونوپولی از این بازی قدیمی گرفته شده، درواقع توی این بازی هم شما می‌تونید زمین و دارایی‌ها رو خرید و فروش کنید! یکی از کنج‌های زمین هم منطقه‌ی پول‌خیز به شمار میاد و این جوریه که هرکس از این منطقه عبور کنه 100 دلار جایزه می‌گیره. بازی مالکین برعکس مونوپولی یه صندوق حق اشتراکی داره که بازیکن‌هایی که توی بازی پولدارتر شدن می‌تونن یه سهمی رو تو این صندوق به اشتراک بذارن و اینجوری وضع همه‌ی بازیکن‌ها خوب می‌شه؛ اما توی بازی مونوپولی، بازیکن‌ها به هم رحم نمی‌کنن و تا رقیب رو به ورشکستگی نکشونن خیالشون راحت نمی‌شه. برای همین می‌شه گفت بردگیم ملاکین بازی قشنگ‌تریه و دنیای بهتری رو نشون می‌ده! دنیایی که آدم پولدارها به فکر آدم‌های دیگه هستن! شما چی فکر می‌‎کنید؟

بازی رومیزی وایکونتاپالی (Vaikuntapaali)

اگه بهتون بگم این بازی همون بازی مار و پله‌ِ‌ی خودمونه، باورتون میشه؟ فقط یه کم هندیه! یعنی چی؟ یعنی که ریشه‌ی تاریخی این بازی به هند می‌رسه و هندی‌ها از این بازی برای تربیت بچه‌ها استفاده می‌کردن. این طور که معلومه هر نوزاد هندی که به دنیا میاد کنارش یه دست بازی وایکونتاپالی هم می‌ذارن که بچه با آداب و رسوم زندگی هم آشنا بشه. حالا چه جوری؟ جونم براتون بگه که هرچی کار خوب بکنی میتونی مهره رو از نردبون ببری بالا و هرچی هم کار بد بکنی آقای مار میاد و نیشت می‌زنه و سقوط می‌کنی پایینِ پایین! پس اصل بازی این جوری بوده که بعد تبدیل شده به مار و پله‌ی امروزی! اما تاریخچه‌ی کامل بازی مار و پله رو می‌تونی اینجا بخونی:

تاریخچه‌ی بازی مار و پله

بازی رومیزی سِنِت  (Senet)

یادتون باشه اگه ازتون پرسیدن یکی از قدیمی‌ ترین بازی های رومیزی جهان چیه؟ بگید بوردگیم سِنِت Senet Board  .Game این بازی انقدر قدیمیه که چند تا نسخه‌ش رو از دل خرابه‌های مصر باستان بیرون آوردن. مصریان باستان انقدر رو Senet حساس بودن که وقتی غرق بازی می‌شدن یکی باید می‌رفته نجاتشون می‌داده! یعنی یه جورایی بردگیم سنت فقط جنبه سرگرمی براشون نداشته. اینم بگم که قوانین بازی هنوز کشف نشده، تنها چیزی که می‌دونیم اینه که یه صفحه مستطیلی شکل داشته و به هر بازیکن هم 5تا7 مهره می‌دادن، حدس کارشناس‌ها درباره قوانین بازی اینه که هرکسی هم می‌تونسته زودتر مهره‌هاشو به آخر برسونه برنده‌ی بازی بوده! اما چیز بیشتری از قانون این قدیمی ترین بازی رومیزی جهان در دسترس نیست که نیست!

بازی رومیزی چتورانگا (Chaturanga)

چتورانگا این طور که از شکل و شمایلش برمیاد یه چیزی بوده تو مایه‌های شطرنج امروزی! هرچند که ما از اون آدمایی نیستیم که از روی ظاهر قضاوت می‌کنن اما چه کنیم که فعلا مجبوریم چون هیچ اطلاعاتی درباره‌ی قوانین این بازی موجود نیست اما صفحه و مهره‌های بازی درست مثل شطرنج خودمونه. شطرنج هم که به همه‌ی جهان سرایت کرده و یه جوری شده که بعضی کشورها مثل چین، ژاپن، تایلند و هند و … به سبک خودشون شطرنج بازی می‌کنن و اصلا معتقدن شطرنج هم مثل مسواک یه چیز شخصیه! خلاصه اینکه شکل امروزی این بازی رومیزی محبوب قلب همه‌ی مردم جهانه و همه دوسش دارن!

جمع بندی: قدیمی ترین بازی های رومیزی جهان

توی این مطلب جد بزرگوار همه‌ی بازی‌ های رومیزی رو بهتون معرفی کردیم و حالا می‌دونیم آدم‌های اون دوره چه جوری سرشون رو گرم می‌کردن و چه‌جوری دورهمی‌هاشون رو توی غار به صرف بردگیم ( Board game ) برگزار می‌کردن. توی این مطلب قدیمی ترین بازی های رومیزی جهان و اولین بردگیم ها رو بهتون معرفی کردیم، بردگیم هایی که کلی خاک میز خوردن تا تبدیل به بازی های رومیزی امروزی شدن، قطعا بازی های امروزی هم یه روزی تبدیل می‌شن به بازی‌های عجیب غریب آینده! می‌تونیم بشینیم در این باره کلی تخیل کنیم و حدس بزنیم چه چیزهایی قراره به این بازی‌های رومیزی اضافه بشه. کسی چه می‌دونه؟ اصلا شاید بازی رومیزی بعدی رو شما اختراع کردین، مگه نه؟